یادداشت ارسالی- نظرسنجی های آب دوغ خیاری

فصلی نو- پدرام ئیلانی-روزنامه نگار

چند صباحی است که نظرسنجی هایی در فضای مجازی انجام می شود. این نظرسنجی ها به منظور گمانه زنی در خصوص سنجش اقبال کاندیداهای یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی انجام می شود اما تا چه میزان می توان به چنین نظرسنجی هایی اعتماد کرد؟
نظرسنجی های انجام شده، گاهی فلان کاندیدا را راهی بهارستان کرده اند و گاهی کاندیدای دیگر را! این نظرسنجی ها که یقیناً توسط تیم های رسانه ای و مجازی کاندیداهای مختلف انجام می شود، هدفی ندارند جز آنکه به مخاطب القاء کند که کار تمام شده است و فلانی پیروز عرصه انتخابات خواهد بود.
نظرسنجی های علمی که اغلب توسط پژوهشگران انجام می شود، دارای اصول، قواعد و الگوریتم هایی هستند که به نظرسنجی ها اعتبار بخشی می کنند و پژوهشگران بر مبنای چنین اعتباری است که اقدام به دستکاری گویه ها و مسائل بنیادین می کنند.
حال سوالاتی در خصوص چرایی و چگونگی اجرا و عملکرد نظرسنجی های انتخاباتی که اغلب توسط تیم های رسانه ای کاندیدها انجام می شود مطرح است، که اغلب ذهن خوانندگان نکته سنج را به خود مشغول می کند.
نخست آنکه این نظرسنجی ها چرا انجام می شوند و کدامین هدف را دنبال می کنند؟ دوم آنکه این نظرسنجی ها تا چه میزان واقعی بوده؟ سوم اینکه آیا این نظر سنجی ها دارای اعتبارسنجی هستند؟ چهارم اینکه نرم افزار این نظرسنجی ها از کدام الگوریتم های سیستمی پیروی می کنند؟
به یقین می توان گفت که این نظرسنجی ها به شیوه ای کاملا جانبدارانه و به منظور سمت و سو دادن ذهن مخاطبان به جهت پیروز نشان دادن کاندیدای مورد وثوقِ اجرا کنندگان نظرسنجی، انجام می شود. این نظرسنجی ها فاقد اعتبار هستند، زیرا که یک نفر می تواند چندین بار رای دهد و کافی است به گروهی اندک اعلام شود که وارد نظرسنجی شوید و بارها و بارها بر روی فلان گزینه کلیک کنید! در این حالت چون سیستم به الگوریتم های شناسایی افراد و تکرر انتخاب تجهیز نشده است، میزان فراوانی کلیک ها نمی تواند دارای اعتبار باشد. غالباً افراد در اتاقی گرد هم می آیند و به سایت یا اپلیکیشن نظرسنجی ورود می کنند و بارها بر گزینه مورد نظر کلیک می کنند و اینگونه آراء کاندیدای هدف را بالا یا پایین می برند. این موضوع بر هر مخاطب نکته سنجی واضح و مبرهن است که چنین نظرسنجی ها مغرضانه و به تعبیر عامیانه آب دوغ خیاری هستند و از هیچ اعتبار روایی برخوردار نیستند. این نظر سنجی ها بیشتر به هیاهویی می ماند که قرار است سبد آراء کاندیدایی را بزرگ و پرپیمان نشان دهد و سبد دیگری را اندک و تهی و با ایجاد حباب رسانه ای آراء پوشالی برای کاندیداها به ارمغان آورند.