از خطیب پرادو سوار تا روحانی حامی تیم تراکتورسازی

فصلی نو ،احزاب و شخصیت‌ها – تریبون‌های نماز جمعه در سراسر کشور، اگرچه معمولا خط فکری یکسانی را تبیین می‎کنند اما با این حال پذیرای چهره‎هایی هستند که در طول سال بارها و بارها از همین جایگاه به خبرسازترین ائمه جمعه ایران تبدیل شده و می‌شوند.

رضوانه رضایی‌پور: در طول یکسال اخیر و در میان چهره‎های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خبرساز کشور، بودند کسانی که به واسطه نطق های پرشور خود و یا بعضا اقدامات متفاوتی که از آنان سرزده است، زبانزد محافل مختلف مردمی شده اند. مشهد، تهران، ایلام، تبریز و کرمان از جمله شهرهایی بودند که امامان جمعه آنها که همگی نمایندگی ولی فقیه در استان را برعهده داشتند، خواسته و یا ناخواسته گرفتار اتفاقاتی شدند که در برخی موارد هفته ها به طول انجامید تا بتوانند گرد و غبار حاصل از آن را بخوابانند.

علم‌الهدی و اغتشاشاتی که به نام او تمام شد

روحانی ۷۴ ساله ای که ۱۳ سالی است تریبون نماز جمعه مشهد را به دست گرفته، از امامان جمعه ای است که می شود آخرین روز هفته را به انتظار سخنرانی های جنجالی اش ماند. سخنرانی‎هایی که همواره از امام جمعه مشهد چهره‎ای خبرساز می سازد، جدای از بحث های سیاسی، که مهمترین آن بر پاشنه برجام می چرخد، بیشتر با واکنش‎های آتشین او در مورد وضعیت فرهنگی کشور مشهور است. «کنسرت‌» شاید بدترین واژه ای باشد که او نسبت به آن حساسیت عجیبی دارد. علم الهدی البته این سخت گیری ها را تنها در مورد شهر خود جایز می داند و می گوید که با برگزاری کنسرت در سراسر کشور مخالف نیستم ولی چون معمولاً کنسرت‌ها همراه با برخی هتک حرمت‌ها شده ‌است، برگزاری آن‌ها در شهر امام رضا (ع) مناسب نیست.

دی ماه امسال اتفاقی رخ داد که نام او بیش از همیشه، حتی بیشتر از جمعه هایی که سخنرانی های او به تیتر یک خبرگزاری ها تبدیل می شود، به میان آمد.
آغاز اعتراضات و تجمعات مردمی با شعار علیه دولت در دی ماه امسال از شهری که علم الهدی تریبون جمعه های آن را در دست دارد، بیش از همه انگشت اتهام را به سوی او نشانه گرفت. شعله ور شدن این آشوب ها در سراسر کشور، سیل انتقادات به علم الهدی را شدت بخشید. انتشار خبری جعلی در مورد احضار او از سوی شورای عالی امنیت ملی سبب شد تا علم الهدی خیلی سریع وارد میدان شده و با ارسال نامه ای به دبیر شورای عالی امنیت ملی به اتهام دخالت در اغتشاشات مشهد واکنش نشان داده و خواستار ریشه یابی دقیق این حادثه شود.

ابوترابی‎ فرد؛ میانه‌رو محبوب

محمدحسن ابوترابی‌فرد، روحانی ۶۵ ساله ای است که حتی پیش از صدور حکم رهبری انقلاب برایش، با اقبال عمومی در فضای سیاسی و رسانه‎ای روبرو شد. با اعلام حکم رهبری که او را به عنوان امام جمعه موقت تهران انتخاب کرد و با استعفای چندی بعد احمد جنتی، تلویحا جایگزین او ساخت، نوید حضور یک چهره اعتدالی را در تریبون نماز جمعه پایتخت می داد. ویژگی بارز ابوترابی آن بود که علی رغم عضویتش در جامعه روحانیت مبارز و نزدیکی‎اش به جریان اصولگرا، در بزنگاه‎هایی چون حوادث پس از انتخابات سال ۸۸، نشان داد که مشی ای میانه رو و اعتدالی دارد و از نگرش های یکجانبه گرایانه پرهیز دارد. ابوترابی البته در نخستین خطبه های نماز جمعه هم نشان داد که قضاوت چهره های سیاسی در مورد او بیراه نیست و او تنها بر رسیدن به وحدت و کنار گذاشتن اختلافات تکیه و تاکید دارد. علاوه بر این، ابوترابی همچنان امید بسیاری از مسئولان برای بازگرداندن نسل جوان به نمازهای جمعه است.

لطفی؛ امام جمعه پرادوسوار و مخالف اشرافی‎گری

شهرت حجت‎الاسلام محمدنقی لطفی، امام جمعه شهر ایلام بیشتر از اینکه بدلیل خطبه‎های ظهرهای جمعه‌اش باشد، بخاطر ذهنیتی است که از او نزد افکار عمومی ساخته شد که او را سوار بر خودرویی شاسی بلند نشان می داد! لطفی که در خطابه های خود، کمتر زمانی است اشرافی گری را مورد نقد قرار ندهد، این بار در گردابی از فضای مجازی گرفتار شد. با انتشار تصویر خودروی پرادویی که امام جمعه ایلام از آن پیاده شده بود، حرکت تند انتقادی به عملکرد او با گزارش روزنامه جوان کلید خورد.
اگر تا آن زمان مراسم ولیمه نوه امام جمعه ایلام جایی درز نکرده بود، از این پس دیگر همه می دانستند که حتی در این جشن چه میهمانان و سلبریتی‎هایی حضور داشتند.
لطفی هرچند پبش از این عنوان کرده بود که آن پرادو را برای حرکت در مسیرهای صعب العبور استفاده می‎کند اما در نخستین خطبه های نماز جمعه پس از ایجاد چنین جنجال رسانه ای، به نظر می رسید که تا حدودی لحن خود را تغییر داده است. البته منبع ما از واکنش امام جمعه ایلام همان گزارشی است که در روزنامه جوان آمده است: «امام جمعه ایلام عصبانی بود از کسانی که نسبت به ماشین او معترض شده بودند. او در خطبه‌های نماز جمعه جملات تندی علیه معترضان به ماشین شاسی بلندش گفت. اینکه «از بچه‌بازی‌هایتان دست بردارید»، «اهانت به جایگاه نماز جمعه، اهانت به رهبری و قابل پیگیری است» و «توصیه می‌کنم به این جایگاه که مین‌گذاری است، نزدیک نشوید و چنانچه نزدیک شوید، با مین به هلاکت خواهید رسید!»
البته او در واکنش به این خبرسازی ها اطلاعیه ای منتشر و تاکید کرد که آنچه در یکی از روزنامه های کشور منتشر شده، تقطیع شده سخنانش است تا اینگونه بتواند غائله را ختم به خیر کند.

آل‌هاشم؛ روحانی‎ای که به ورزشگاه می‎رود و با دانشجویان هم سفره می‌شود

حجت‎الاسلام سید محمدعلی آل هاشم روحانی ۵۶ ساله تبریزی را سرآمد امامان جمعه ایران در سال ۹۶ می توان دانست. او در برابر امامان جمعه سراسر کشور رفتاری متفاوت از خود بروز داد و عنوان خبرسازترین چهره روحانی سال را به خود اختصاص داد. آنچه که نام آل هاشم را به وسعت تمام ایران فریاد زد، اقدام او در برداشتن حائل بین مردم و خود در خطبه های نماز جمعه تبریز بود. همین اقدام آل هاشم تا مدتها به سوژه گفت‎وگو تبدیل شد و همه متفق القول این کار او را ارج نهادند.
او برخلاف خیلی از امامان جمعه ترجیح خود را در رفت و آمد با وسایل نقلیه عمومی می داند، خود را راضی می کند تا دوشادوش تبریزی ها به ورزشگاه برود و تیم فوتبال تراکتورسازی را تشویق کند و هر وقت هم که خواست راهی خوابگاه دانشجویان شده و میهمان سفره‌های آنان شود.

جعفری و واگذاری تریبون پس از ۳۷ سال به دلایل نامعلوم

آیت‎الله سیدیحیی جعفری، روحانی ۸۷ ساله‎ای که منصوب حضرت امام بود، به ناگه از تریبون نماز جمعه کرمان خداحافظی کرد. جعفری که از نزدیکان مرحوم آیت‎الله هاشمی رفسنجانی بوده، دلیل استعفای خود را کهولت سن دانست تا خیلی ها دلیل این اقدام او را در جایی دیگر جستجو کنند. برخی تحلیل ها حاکی از آن بود که جعفری پس از آنکه ۳۷ سال تریبون نمازجمعه را در دست داشت، به دلیل فشارهای بیرونی ناچار به چنین تصمیمی شده است.
ماجرا از نماز عید فطر امسال آغاز شده بود. جایی که سید یحیی جعفری، امام جمعه کرمان در خطبه های این نماز کمی ناخوش احوال می شود. همین بهانه برای تندروها در استان کرمان کافی بود تا به او برای قبول استعفا فشار وارد کنند. روزنامه قانون در گزارشی، منشا این فشارها را از سوی حامیان آیت الله مصباح یزدی عنوان کرد. محمدجواد حجتی کرمانی اما نامه ۳۰۰ چهره فرهیخته کرمانی در مخالفت با استعفای جعفری را به رهبری رساند. اما جعفری نهایتا از این تریبون خداحافظی کرد تا حذف یک چهره معتدل به زنجیره برکناری حامیان هاشمی افزوده شود.