در کهگیلویه بزرگ ؛ کارگزار نظام قبیله‌ای به صحنه آمد

فصل جنوب، ملت ایران، به‌ویژه شهروندان استان کهگیلویه و بویراحمد، تجربه زیسته بسیاری جدی‌ای از انقلاب اسلامی دارند. آن‌ها که دو مقوله مهم سیاسی «مشارکت» و «انتخابات» را در عصر انقلاب و نظام جمهوری اسلامی تجربه کرده‌اند، خاطره روشنی از انتخابات و مشارکت سیاسی در روزهای پیش از انقلاب ندارند.
تأثیر انقلاب اسلامی در این استان، از ابعاد و فرازهای گوناگون قابل بحث و بررسی است. جمهوریت و اسلامیت‌خواهی، دو خواسته تاریخی و فرهنگی شهروندان کهگیلویه و بویراحمدی است.
در این استان، مردم حوزه انتخابیه کهگیلویه بزرگ، پیوند خاصی با آهنگ و فرهنگ سیاسی انقلاب اسلامی دارند و مشارکت فراگیر در سیاست را حق اساسی خود می‌دانند.
این افراد، آهنگ موزون مشارکت در انتخابات‌ را از همان آغازین روزهای انقلاب به زیبایی آغاز کرده و تاکنون نیز آن را ادامه داده‌اند.
می‌توان گفت آبشخور اصلی مشارکت سیاسی مردم کهگیلویه بزرگ، باور به آرمان‌های انقلاب اسلامی است و هنوز نیز در بخش‌ها و لایه‌های سیاسی مردم، زیربنای این اندیشه فراموش نشده است.
اما حضور یکی از نماینده‌ها در مجلس شورای اسلامی، مسیر مشارکت سیاسی مردم کهگیلویه بزرگ را تغییر داد.
با حضور سید محمد در سومین دوره انتخابات مجلس، به جای جبهه و تشکل سیاسی، «بیت‌العشیره» شکل گرفت و حضور مستمر و چهار دهه‌ای او در عصر پساانقلاب، با نهادینه‌شدن «بیت‌العشیره»، «بیت‌القبیله» نیز شکل گرفت.
شواهد نشان می‌دهد عدم توسعه‌یافتگی کهگیلویه بزرگ نسبت به سایر شهرستان‌های استان، ناشی از پیوند نامیمون «سیاست ملی» با «نظام قبیله‌ای» یا همان «تریبالیسم» است.
نتیجه دستپخت موحد در کهگیلویه بزرگ اگر بازگشت به همان مؤلفه‌های عصر جاهلی نباشد، دست کم در بسیاری از شاخص‌ها به آن عصر نزدیک است. اگر عصر پیشین را «جاهلیت سنتی» بنامیم، می‌توان گفت پیامد ناخواسته اما آشکار سیاست‌ورزی قبیله‌ای موحد، نوعی از «جاهلیت مدرن» است.
در واقع، نماینده چهار دهه‌ای این حوزه انتخابیه، بانی و مبلغ «لوی جرگه‌ اندیشی» و قبیله‌گرایی بوده است. نکته حیرت‌انگیز ماجرا آن‌جاست که با چنین کارنامه و روزمه سیاسی‌ و کهنسالی‌اش، باز هم فیلش هوای هندوستان کرده و در هشتمین دهه از عمرش، بار دیگر هوای بهارستان در سر می‌پروراند.
از سوی دیگر، برخی از اعضای تیم سیاسی موحد (البته اگر بتوان نام آن را تیم گذاشت) که با علایق و منافع قومی و رانت پارلمانی، در مصادر امور سیاسی و مدیریتی قرار گرفته‌اند، فضای انتخابات را از مسیر بخردانه و عقلانی خارج کرده‌اند.
به حاشیه راندن گفتمان عقلانی مبتنی بر خرد جمعی در طول چهار دهه گذشته، اما حالا با زیست سیاسی جوانانی که خاطره چندانی از سیاست‌ورزی موحد ندارند، در تقابل قرار گرفته است.
این نسل می‌تواند حوزه انتخابیه کهگیلویه بزرگ را از آخرین بقایای قبیله‌گرایی بپالاید.
از همین حالا نیز می‌توان نخستین بارقه‌های این عقل‌گرایی سیاسی را در کنش‌های سیاسی و اجتماعی نسل جدید مشاهده کرد. کنش‌هایی که هیچ نسبتی با قبیله‌گرایی موحد ندارند.