رایحه خوش توافق،این بار از بیروت

فصلی نو-محمد زرین
در منطقه پرمناقشه خاورمیانه،بن بست های سیاسی به وفور دیده می شود.گاه در درون جناحها و یا قومیت های یک کشور-مثل بن بستی که با قیام حوثی های یمن شروع شد و به جنگی خانمان برانداز رسید-گاه در خاک یک کشور رخ می دهد و به مداخله چندکشور می انجامد مانند بحران سوریه،گاه هم در طولانی ترین شکل آن به روابط بین الملل مربوط می شود مانند مناقشه ماراتن گونه هسته ای ایران که به توافق ختم شد،و به نوعی ختم به خیر شد.
نتیجه حل نشدن بن بست هم اگر جنگ نباشد،بحران مدیریت دست کم هست،مثل بیروت که یکی از نتایجش تعفن بیروت حاصل از انباشت زباله است.
لبنان حدود دو و نیم سال در خلا قدرت بسر برد.رییس جمهور نداشت.و خیلی شانس داشت که مانند سوریه و عراق به جنگی خانمان برانداز گرفتار نشد.اما روز گذشته در کمال ناباوری اتفاقاتی رخ داد یکی از یکی عجیب تر و شیرین تر.
بالاخره در پی دهها جلسه بی حاصل که هر نوبت یک طیف موافق نبود،این بار همه بر یک نفر توافق کردند تا بن بست بشکند و رایحه دل انگیز تفاهم و توافق بلکه بر تعفن زباله ها غالب شود.
“ژنرال میشل عون”هشتاد و یک ساله،نام آشنای رسانه ها در دهه هشتاد میلادی.سیاستمداری کهنه کار که هرچند بیش از دو دهه از لبنان و قدرت به دور بود،اما این بار گویا همه را جادو کرده بود.آنچنان که “سعد حریری”را که اصلا تصور نمی شد زمانی با حزب الله آبشان از یک جوی برود،چنان کرد که در تلویزیون” المنار “متعلق به حزب الله ظاهر شده و نام ژنرال را بعنوان گزینه جریان “المستقبل”برای ریاست جمهوری لبنان بر زبان آورد.
هرچند این موضوع چندان هم اعجاز نبوده و این رضایت حریری تنها پس از تضمین نخست وزیری برای او حاصل شد،اما باز هم در نوع خود امیدوار کننده است.پارلمان هم این بار به رغم دفعات پیش صندلی خالی نداشت.و اتفاق نظر آن قدر بالا بود که دهن کجی “نبیه بری”رهبر جنبش امل و رییس پارلمان در گوشه ای از آن ناپدید شود.
باری جشن و پایکوبی بعد از این توافق میهمان خیابانهای لبنان بود.شادی هم که این روزها کیمیای مردم خاورمیانه.اما چند نکته در خلال این اتفاق قابل تامل است.
*نمی توان تصور کرد که چنین مساله ای متاثر از توافق ایران و پنج قدرت بر سر مساله هسته ای نباشد.چه بسا در خلال آن همه مذاکره طولانی پشت درهای بسته،غرب با استفاده از نفوذ ایران،از تصمیم گیرندگان ایرانی قول مشارکت در حل مساله لبنان را هم گرفته باشند.
*آنچه در لبنان رخ داد،اتحادی بود میان مسلمان شیعه و سنی و همچنین مسیحیان مارونی.مارونی ها که یک چهارم جمعیت لبنان هستند،مطابق قانون اساسی لبنان رییس جمهور از این قومیت انتخاب می شود.خود این نقل و انتقال قدرت میان پیروان ادیان بدون درگیری و در اوج آرامش در حال حاضر حلقه اصلی گم شده کشورهای درگیر جنگ است.واقعا آیا این سرنوشت ناگزیر سوریه و یمن است که در آتش و خون به سوی نابودی برود؟آیا روزی عراق هم که چند قومیت اکثرا مسلمان را در خود جای داده شبیه این روز را خواهد دید؟
*تقسیم قدرت،راهکار موثر خروج از بن بست است.در خیلی از صحنه های داخلی کشورها و عرصه بین الملل،دو یا چند طرف به نقطه ای می رسند که یکی،توان حذف دیگری را ندارد.و ناچار باید طرف مقابل را بعنوان یک واقعیت بپذیرد.همین پذیرفتن است که نوید صلح و آرامش می دهد.لکن نقطه مقابل آن عدم پذیرش یک طرف،هرچند به ظاهر ضعیف تر،از سوی طرف مقابل سرآغاز مناقشه است.خاصه در ناحیه ای که حتی مردم آن دموکراسی را از درون خود باور نکرده اند.و هر کس در وجود خود یک خوی استبدادی نهفته دارد.
امید آنکه نسیم توافق و تفاهم از سایر سرزمین ها وزیدن بگیرد.
محمد زرین.ده مهر نود و پنج