وقتی شکاربانان، شکار می‌شوند/ دو‌هفته با سه محیطبان شهید
فصلی نو،قصه کشته شدن محیطبانان توسط شکارچیان غیرمجاز همچنان ادامه دارد. با قتل ۳ محیطبان طی ۲روز (۳ و ۴تیرماه) در منطقه حفاظت‌شده «گنو» استان هرمزگان و «پارک ملی بمو» استان فارس، رقم این اتفاق...
فصلی نو،قصه کشته شدن محیطبانان توسط شکارچیان غیرمجاز همچنان ادامه دارد. با قتل ۳ محیطبان طی ۲روز (۳ و ۴تیرماه) در منطقه حفاظت‌شده «گنو» استان هرمزگان و «پارک ملی بمو» استان فارس، رقم این اتفاق دردناک به ۱۱۹ نفر رسید. البته این آمار جدا از زخمی و مجروح شدن ۳۶۰ محیطبان دیگر است که با مصدومیت‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند.
مینا افشار: داستان شکاربانان و شکارچیان، در این سر دراز دارد. اما در آخرین ساعات روز پنجشنبه ۳تیرماه خبری مخابره شد مبنی براینکه دو نفر از محیط بانان منطقه حفاظت شده گنو در استان هرمزگان به نام «محمد دهقانی» و «پرویز هرمزی» توسط شکارچیان متخلف در ارتفاعات منطقه به شهادت رسیدند. بر همین اساس، با جان باختن دو محیطبان هرمزگانی تعداد محیطبانان جان باخته از ۱۱۶ تا به ۱۱۸نفر رسید.
این دو محیط بان در جریان درگیری با شکارچیان متخلف بر اثر شلیک گلوله مستقیم به قلب و به سر به شهادت رسیده اند و ضاربین پس از این حادثه از صحنه متواری شده و منطقه را ترک کردند. تشکل های محیط زیستی در این باره گزارش دادند، به دلیل تاریک شدن هوا انتقال پیکر محیط بانان شهید بوسیله هلی کوپتر به پایین دست ارتفاعات میسر نشد به همین دلیل محیط بانان هرمزگان جهت انتقال پیکر همکاران شهیدشان عازم ارتفاعات شدند.
همزمان، حجت الاسلام و المسلمین اکبری رئیس کل دادگستری هرمزگان از دستگیری قاتلان دو محیط بان هرمزگانی خبر داد و گفت: با تلاش بازپرس ویژه قتل و نیروی انتظامی قاتلان در محل وقوع شهادت دو محیط بان هرمزگانی دستگیر شدند. او گفت: قاتلان به جرم ارتکابی اعتراف کردند و تحقیقات از آنها همچنان ادامه دارد.
این اتفاق در شرایطی است که پیش از این شهرام امیری شریفی، رئیس انجمن دیده‌بان حقوق حیوانات عنوان کرده بود: اکنون با یکی از معضلات دنیای جدید به نام شکار دست به گریبانیم و متأسفانه شکارچیان در رسانه‌ها شکار چهارپا یا شکار بزرگ را توصیه می‌کنند و شکار پرنده، صید و زنده‌‌گیری کم کم از تیغه شکار خارج می‌شود.
امیری شریفی تاکید کرد: طبق آمار ۱۱۸ محیطبان را توسط شکارچی‌ها از دست داده‌ایم یا توسط کسانی که تفنگ شکار دارند.
برخلاف سایر مناظره‌ها که عدد و رقم، جمعیت و دیدگاه زیست محیطی را بر آن غالب بوده باید در این مناظره به مسائل اجتماعی، اقتصادی، روانشناسی، شرعی و مسائل فرهنگی که ما در آن زندگی می‌کنیم مدنظر قرار دهیم.
اما یک روز بعد از این حادثه خبر تلخ دیگری به گوش رسید. شلیک بی رحمانه دو شکارچی اینبار سینه یک محیط بان را شکافت. محیط بان بمو در درگیری با شکارچیان زخمی و راهی بیمارستان شد. منوچهر شجاعی، محیط بان پارک ملی بمو که بعد از ظهر جمعه (۴ تیرماه) هدف گلوله شکارچیان متخلف قرار گرفت، به درجه رفیع شهادت نائل شد. پس از وقوع این ماجرا محیط بان در بیمارستان تحت درمان قرار گرفت اما در حالی که چند ساعت بیشتر از این ماجرا نمی گذشت؛ بامداد شنبه (۵تیرماه) این محیطبان پارک ملی بمو به دلیل شدت جراحات وارده فوت کرد. در این خصوص دو شکارچی متخلف بازداشت و هم اکنون تحت نظر هستند.
پیکر این محیط بان فداکار ۳۹ ساله روز یکشنبه (۶تیرماه) در میان انبوه جمعیت و همچنین با حضور مسئولان کشوری و استانی تشییع شد.
۳محیطبان در ۴۸ ساعت به شهادت رسیدند؛ با این وضعیت تعداد شهدای محیط بان پس از شهادت دو محیط بان هرمزگانی و منوچهر شجاعی محیط بان پارک ملی بمو به ۱۱۹ نفر رسید.
در این میان رئیس کل دادگستری هرمزگان از دستگیری دو قاتل محیط بانان هرمزگانی به همراه همدستانشان خبر داد. حجت الاسلام محمدصادق اکبری با بیان اینکه بلافاصله پس از اعلام خبر قتل دو محیط بان هرمزگانی در کوه گنو پرونده در محاکم قضایی تشکیل شد، بیان داشت: با دستور ویژه بازپرس و تلاش نیروی انتظامی و با همکاری اهالی منطقه ۱۰ نفر دستگیر شدند که دو نفر از آنها قاتلان محیط بانان بودند.
او با بیان اینکه مابقی با دو نفر قاتل همدست بوده اند، تاکید کرد: قاتلان در تحقیقات اولیه به جرمشان اعتراف کرده اند و بازجویی برای مشخص شدند کامل موضوع همچنان ادامه دارد.
تسلسل این اتفاق و حمایت نشدن از محیطبانان در برابر شکارچیان بی‌رحم نشان از یک خلأ قانونی دارد. عباس میرزاکریمی، رئیس اداره محیط‌زیست دماوند که یکی از طراحان قانون حمایت از محیطبانان نیز هست، از تدوین و ارائه قانون حمایت از محیطبانان به مجلس خبر می‌دهد و می‌گوید: «این قانون در ۲۸ بند، توسط ۹ وکیل دادگستری، دو قاضی ویژه قتل و ۶ کارشناس رسمی دادگستری و در مدت دو سال نوشته شده اما نزدیک یک سال است در کمیسیون پژوهش‌های مجلس خاک می‌خورد و هیچ کس هم تلاشی برای پیگیری و به نتیجه رساندن آن ندارد.»
این در حالی است که عباس رجایی، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس پس از به قتل رسیدن دو محیطبان هرمزگانی در مصاحبه‌ای اعلام کرد که برای حمایت از محیطبانان، دولت لایحه بدهد، مجلس پیگیری می‌کند.
نتیجه دو سال پژوهش و برگزاری بیش از ۶۰ ساعت جلسه با وکلا و قاضی‌های دادگستری برای تدوین قانون حمایت از محیطبانان هنوز به هیچ نتیجه‌ای نرسیده و میرزاکریمی درباره اقدامات انجام‌شده گفت: تدوین ۲۸ بند این قانون نتیجه دو سال پژوهش و بررسی پرونده‌هایی بود که در استان‌های فارس، خراســـان شمالی، رضوی، سـمنان و تهران بود و تمام ضعف و قوت‌های قانونی در این‌باره با کمک صاحب‌نظران چکش‌کاری شده است.
یکی از طراحان قانون حمایت از محیطبانان تاکید کرد: نماینده مردم دماوند در مجلس شورای اسلامی و محمدرضا تابش رئیس فراکسیون محیط‌زیست در جریان تدوین این قانون هستند و اگر این قانون از سوی معاون حقوقی و امور مجلس سازمان محیط‌زیست برای تصویب و اجرایی شدن پیگیری شود، مطمئن باشید کشته شدن محیطبانان تا ۹۰ درصد کاهش می‌یابد.
حادثه اگرچه تلخ بود، اما موجب شد مجلس برای ورود به وضعیت محیطبانان اعلام آمادگی کند. در پی شهادت سه تن از محیط بانان هرمزگان و فارس طی دو روز ؛ رییس فراکسیون محیط زیست مجلس از آمادگی مجلس برای ورود به وضعیت محیط بانان خبر داد. در این میان نماینده مردم اردکان و رییس فراکسیون محیط زیست و توسعه پایدار مجلس، سحرگاه (شنبه ۵تیرماه) طی مذاکره تلفنی با رییس سازمان حفاظت محیط زیست، ضمن اطلاع از روند اقدامات انجام گرفته و گفتگو در خصوص پیگیری های لازم بعدی، از آمادگی مجلس برای ورود به موضوع خبر داد.
برخی کارشناسان معتقدند با حذف اسلحه می‌توان از خشم موجود در درگیری‌های شکارچیان و محیطبانان کاست و احتمال استفاده از اسلحه را تا حد زیادی پایین آورد، چنانکه اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان محیط زیست هم همین نظر را دارد. او پیش‌ازاین تنها راه جلوگیری از تکرار این حوادث را خلع سلاح محیطبانان بیان کرده و گفته بود: تعداد محیط‌بانانی که جانشان را از دست می‌دهند رو به افزایش است و تنها راه این است که اسلحه را از محیطبانان بگیریم. تجربه ثابت کرده سلاح، تحریک‌کننده هست برای کسی که می‌خواهد فرار کند و همین موجب می‌شود محیطبان جانش را از دست بدهد. ما اگر سلاح را از محیطبانان بگیریم، کیفیت کاری‌شان اصلا نازل نخواهد شد و جانشان حفظ خواهد شد.
پس از کشتن سلسله‌‌وار محیطبانان، هنرمندان هم در بیانه‌ای خواستند که «سلاح‌های شکار جمع شود.» آنها با محکوم‌کردن این کشتار محیطبانان در شکارگاه سیاتک، تنگه گچ و پارک بمو، در بیانه‌ای نوشتند: گلوله تفنگ‌های دشمنان محیط زیست ایران هر روز سینه یکی از این حافظان و عاشقان طبیعت را می‌شکافد.
پس از شهادت سه محیط بان؛ لایحه جدید زیست محیطی وارد مجلس شد. معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه دولت یازدهم تحت عنوان دولت محیط زیست پای به عرصه فعالیت نهاده است، گفت: همه افراد، نهادها و دستگاه‌های اجرایی باید نسبت به عملی شدن این شعار اهتمام جدی داشته باشند که به اهداف عالی مدنظر در حوزه محیط زیست دست پیدا کنیم.
معاون رئیس جمهور با تاکید بر پیگیری موضوع شهادت دو محیط بان هرمزگان، ادامه داد: تا رسیدگی کامل و احقاق حقوق حقه این محیطبانان شهید و اجرای عدالت، کار را دنبال خواهیم کرد.
ابتکار در پایان با بیان اینکه از همه ابزارهای قانونی در مسیر اجرای عدالت در مورد محیطبانان بهره‌خواهیم برد، بیان کرد: دولت به‌زودی لایحه مربوطه را برای توجه بیشتر به محیط‌زیست و اصلاح قوانین مورد نظر ارائه خواهد داد.
بعد از آن هم مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن انتقاد از وضعیت قضایی و معیشتی محیطبانان، گفت: در شرایط کنونی اگر محیطبانان مقابل شکارچی متخلف مقاومت و از اسلحه استفاده کنند محکوم به اعدام می‌شوند و اگر از آن استفاده نکنند شهید می‌شوند، بنابراین باید اسلحه را از آنها بگیرند. وجود اسلحه از هر دو طرف برای آنها مشکل‌زاست. از یک طرف با اعدام و از طرف دیگر با شهادت مواجه هستند.
اسماعیل کهرم ضمن ابراز تاسف از شهادت سه تن از محیط بانان کشور گفت: محیطبانان افراد شجاعی هستند که جانشان را کف دست گرفته‌اند و بخاطر علاقه‌ای که به محیط زیست و شغل خویش دارند چنین فداکارانه کار می‌کنند. حادثه اخیر شهادت مظلومانه این محیطبانان فاجعه‌ای است که خانواده‌ها و دوستان و همکاران و جامعه محیط زیست کشور را داغدار کرده است.
چند روز بعد مراسم تشییع پیکر محیطبانان هرمزگانی برگزار شد. رییس جمهوری در پیامی با تسلیت شهادت «محمد دهقانی»، «پرویز هرمزی» و «منوچهر شجاعیان»، سه محیط بان شجاع و فداکار در درگیری با شکارچیان متخلف، تاکید کرد که شهادت این محیطبانان خط مقدم دفاع از سرمایه‌های طبیعی و شکننده کشور، تاکیدی بر ضرورت مقابله با تخریبگران و مهاجمان به محیط زیست است. نام شهدای محیط بان نام گذاری شود.
احمد دنیا مالی در دویست و هفتادمین جلسه شورا با اشاره به شهادت ۳ محیط بان گفت: تا امروز نزدیک به ۱۶۰ تن از محیط بانان عزیزمان توسط شکارچیان غیر مجاز به شهادت رسیدند و من پیشنهاد می کنم خیابانی در تهران به نام شهدای محیط بان نام گذاری شود.
او ادامه داد: بر اساس قانون جدید تجارت که در مجلس نهم تصویب شده معاونین شهردار یا افرادی که مدیر هستند تنها می توانند به واسطه جایگاه حقوقی در هیات مدیره شرکت ها حضور داشته باشند و نمی توانند حقوقی از این باب دریافت کنند.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: لایحه ای برای بازنگری در شرایط محیط بانی در کشور و برخورداری محیط بانان از حمایت های قانونی وقضایی بیشتر از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به زودی تقدیم دولت می شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، تبدیل وضعیت۵۵۰ محیطبان، ابلاغ دستورالعمل یگان حفاظت محیط زیست توسط ستاد کل نیروهای مسلح، افزایش امتیاز سختی کار محیطبانان به بالاترین سقف سختی کار قانونی یعنی ۳۰۰۰ امتیاز، اعطای درجات محیط‌بانی، آموزش ۱۵۰۰ محیطبان، تشکیل شعب تخصصی قضایی محیط زیست با دستور رئیس قوه قضائیه، آزادی محیطبانان محکوم به قصاص در حبس را از جمله اقدامات صورت گرفته برای رفع چالش های مادی و معنوی محیط بانان در دولت یازدهم عنوان کرد.
او گفت: در کنار تمامی این اقدامات، هنوز گام های مهم دیگری همچون کاهش ساعت کاری، افزایش تعداد نیروهای محیط بان در کشور، افزایش تجهیزات و امکانات مورد نیاز همچون هوشمندسازی پایش مناطق و ضرورت حمایت قضایی از محیط بانان باید برداشته شود.
او با بیان اینکه در قوانین محیط بانان نیاز به اصلاحات است، تاکید کرد: سعی می‌کنیم هر چه سریعتر لایحه‌ای را برای حمایت قضایی بیشتر تدوین کنیم. همچنین تقویت معیشت محیط بانان در دولت یازدهم مد نظر قرار داشته و افزایش ۳۰۰۰ امتیازی سختی کار محیط بانان در همین راستا بوده که تا کنون پرداخت شده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه تعدادی از محیط بانان حق کارشناس ویژه دریافت می‌کنند، افزود: با این وجود حقوقی که محیط بانان می‌گیرند برای داشتن یک زندگی متوسط کم است. چندین دوره آموزشی برای محیط بانان برگزار کرده‌ایم و ۶۰۰ محیط بان در حال گذراندن دوره محیط بانی بین‌المللی هستند.
ابتکار با تاکید بر اینکه بر اساس مقررات، محیط بانان محمد دهقانی، پرویز هرمزی و منوچهر شجاعیان شهید محسوب می‌شوند و در قطعه شهدا دفن شدند، گفت: کمبود نیروی محیط بان در کشور وجود دارد. در حال حاضر به جای ۱۰۰ هکتار ۷۰۰۰ هکتار تحت پوشش هر محیط بان قرار دارد که سعی می‌کنیم از روش‌های هوشمندسازی پایش استفاده کنیم و با نصب دوربین‌ها به محیط بانان کمک کنیم تا اطلاع بر خط به ادارات کل محیط زیست استان‌ها ارسال شود.
در پی کشته شدن محیط بانان، مردم بستک هرمزگان با هدف گرامیداشت یاد و خاطره محیط بانان شهید هرمزگان محمد دهقانی و پرویز هرمزی و ۱۱۹ محیط بان شهید کشور، ۱۱۹ اصله نهال اهدا کردند. اهدای این نهال ها در مراسم نمایشگاه عکس تلاش های پنج ساله موسسه حافظان طبیعت جهانگیریه انجام شد.
پس از شهادت ۳محیط بان در فارس و بوشهر، سوالات مختلفی درباره محیطبان ها مطرح شد. مدیرکل دفتر مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به خبرآنلاین می گوید: ۵ درصد مشکلات محیطبانان مربوط به قوانین است و ۹۵ درصد آن ربطی به قوانین حاکم بر کشور ما ندارد.
محمد درویش معتقد است جامعه ما نسبت به مساله محیط‌بانی خیلی حساس نیست؛ با اینکه ۱۱۹ محیطبان و ۱۵ جنگلبان شهید داریم، حتی یک میدان، خیابان، مدرسه به نام هیچ محیطبان یا جنگلبان شهید نداریم.
بدون نظر! اولین نفر باشید