وکیلی و بختی که یار نیست !!!! (تحلیلی بر جلسه انتخاباتی دکتر وکیلی )

فصلی نو – امیر قربانی

این روزها تنور انتخابات روز به روز شعله ور تر میشود و در فضای استان کهگلویه و بویراحمد به دلیل  مختصات ویژه قومیتی آن همچنین رشد کمی و تعدد رسانه ها سبب شده است چنین امری بیش از پیش تشدید پیدا کند.
در چنین فضای کاندیدای انتخاباتی به اشکال مختلف سعی دارند با استفاده از متینگ های سیاسی و تاثیر گذاری رسانه ای بر ذهنیت مخاطبان و تولید  و انتشار محتواهای مختلف  اهداف انتخاباتی خود را به پیش ببرند
در این یادداشت قصد داریم جلسه سخنرانی محمد علی وکیلی که در حوزه تهران و شمیرانات کاندیدا شده است اما سخنرانی اخیر ایشان حضورشان را در میدان انتخاباتی شهرستان بویراحمد پررنگ کرده است را مورد تحلیل قرار دهیم.

محمد علی وکیلی از آنجایی که خود  از جنس رسانه هستند و به مدد روزنامه مشهور خود ابتکار  سالها پیش اسمی برای خود در فضای سیاسی دست و پا کرده و از طریق همین اهرم موفقیت های چشم گیری در حوزه های سیاسی به دست آورد و در نهایت به بهارستان راه پیدا کرد.

جلسه شنبه شب وکیلی به دعوت انجمن اسلامی این دانشگاه نیز در راستای  مدیریت تاثیر گذاری رسانه ای و  تحت شعاع قراردادن حریفان انجام پذیرفت و به زعم برخی ها به دلیل مهارت های سخنوری محمد علی وکیلی دارای پیامد های مثبتی برای ایشان بود
اما به زعم نگارنده این یادداشت وکیلی علیرغم  تجربیات بالای رسانه ای برای حضور در این جلسه شتاب زده عمل کرد و حتی در ابتدا شروع سخنرانی ایشان اثرات اضطراب و اتمسفر حاکم بر جلسه نطق ایشان چیره پیدا کرد.
میزان تاثیر گذاری رسانه ها بر افکار عمومی دو نظریه کلان وجود دارد. یک نظریه تاثیر رسانه ها در افکار عمومی را مطلق دانسته و تاکید می ورزد که رسانه ها اولویت های فکری مردم را تعیین می کند. به عبارت دیگر، در این نظریه هیچ گونه قدرت انتخاب برای مخاطبین قائل نشده است و رسانه ها را تاثیر گذار ترین عامل تعیین کننده افکار عمومی دانسته است. البته باید متذکر شد که این نظریه بیشتر در مورد جامعه کم سوادتر است. بر اساس این پیش فرض محمد علی وکیلی و حامیان اش سعی داشتند با برگزاری جلسه مذکور در ابتدا  ذهنیات مخاطبان و بدنه اجتماعی را برای مطرح شدن در روزهای آینده آماده کنند و همچنین نخبگان و لیدرهای سیاسی از طریق این مکانیسم آنها را تحت شعاع قرار دهند اما شواهد میدانی حاکی از آن ست که علارغم ایراد سخنرانی بسیار جدی و هوادار پسند توسط دکتر وکیلی به دلایلی مانند نمایشی و تا حدودی مهندسی بودن این جلسه و حضور افراد با تعلق های قومیتی نزدیک به وی  در این جلسه تا حدود زیادی پیامد های منفی این جلسه برای ایشان پررنگ تر شد  به گونه ای که در سطح نخبگانی و فضای مجازی این جلسه با واکنش های منفی گروه های مختلف روبه رو شد.
نظریه دیگر در ارتباط با تاثیر رسانه بر افکار عمومی بر قدرت انتخاب و فعال بودن رسانه ها اشاره می کند. بر اساس این نظریه، مردم اولویت های فکری و رفتاری را خود تعیین می کند و رسانه ها تنها گفته ها و سخنان مردم را بسط و گسترش می دهند و تاثیری بر افکار عمومی ندارند.
با مشاهده کامنت ها در رسانه های مجازی و همچنین مشاهده میدانی  گفت و شنودهای مردمی بنظر میرسد  مخاطبان دیگر مانند گذشته منفعل نیستند بلکه عاملیت و کنشگری فعالانه ای در فرآیند تولید پیام دارند.
به زبان ساده جلسه وکیلی برگزار میشود و حتی استقبال میشود ولی مخاطبان آنرا ساختگی و تا حدوی  فریب کارانه قلمداد میکنند.

دکتر وکیلی و تیم همراه شاید از جهاتی خود متوجه این مواردشده باشند
برای مثال در پرسش و پاسخ دانشجویی حتی دانشجویان همفکر وکیلی نیز روی خوشی به ورود انتخاباتی ایشان به دانشگاه انجام ندادند و سبب همین موضوع وکیلی در این جلسه برای خودی ها آنچنان جدی گرفته نشد زیرا که حضور ایشان به نوعی با عرف های متعارف فضاهای دانشگاهی و آکادمیک متفاوت بود.
بنظر میرسد دکتر وکیلی بعنوان یک روزنامه نگار و فعال رسانه روایت سنتی و پیش پا افتاده مدیریت تاثیرگذاری را قبول دارد و توجه چندانی به خلق معنا توسط مخاطبان ندارد.
مخاطبان دیگر سخنرانی و گفتاردرمانی با شور هیجان را چاره ساز نیست و ذهنیت فعال مخاطبان در مقابل تاثیر پذیری رسانه ای مقاومت می کنند و به راحتی اثرگذار نیستند.

امیر قربانی
فارغ تحصیل روانشناسی تربیتی
دانشگاه علامه طباطبایی