یادداشتی از شیرین بانو زرین-بارش زیبای باران و چهره زشت زباله در شهر…

فصلی نو-شیرین بانو زرین

به نام آفریننده ی باران…
داشتن جامعه ای سالم و پویا یکی از مهمترین اولویت های توسعه در هر کشور است. دولت هر ساله با صرف هزینه های بسیار زیادی در بخش بهداشت و درمان کشور، سعی در ارتقاء شاخص های بهداشتی و افزایش سطح سلامت مردم دارد.

یکی از حوزه هایی که برای توسعه هر کشور بسیار مهم و ضروری است؛ توجه به بهداشت محیط در سطح جامعه است. بهداشتی که رعایت کردن آن برای تمام افراد جامعه جز الزامات محسوب می شود.
زمانی که محیط برای زندگی انسان ها چه در داخل خانه و چه بیرون از آن سالم و پاکیزه باشد؛ این سلامت، خود به خود نشاط و پویایی را برای افراد جامعه به دنبال می آورد.
البته نباید فراموش کرد که رعایت بهداشت عمومی و محیط زمانی محقق می شود که همه مردم و مسئولین برای انجام این کار اهتمام لازم را داشته باشند و رعایت بهداشت، به فرهنگی عمومی تبدیل شود.
امروزه بسیاری از جوامع به این موضوع دست یافته اند که برای پیشرفت و توسعه باید به موضوع بهداشت عمومی جامعه توجه ویژه ای داشته باشند.
چرا که عدم توجه به این موضوع علاوه بر افزایش بسیاری از هزینه ها بر سیستم اقتصاد، باعث عقب گرد یک جامعه نیز می شود.
برخوردارى از بهداشت و سلامتى یکى از حقوق مسلم فردى و اجتماعى است.
جامعه موفق جامعه اى ست که بهداشت و سلامت سرلوحه آن باشد.سلامت جامعه مهمترین ابزار تکامل است و از دیدگاه اقتصادى نیز از اهمیت قابل توجهى برخوردار است. یکی ازمعضلات جدی که شهرمان با آن روبرو است نبود بهداشت شهری مناسب می باشد. در سطح شهر.کوچه ها. خیابانها و حومه و مناطق خالی از سکنه همه شاهد رهاسازی برخی از پسماند های خانگی و انباشت زباله ها هستیم که این امر سلامت ساکنان را تهدید می کند. در هنگام بارندگی یکی از دلایل مهم گرفتگی معابر و جوی ها ، زباله های جمع شده و رهاشده در خیابانهاست.
از پسماند میوه و صیفی جات گرفته تا کارتن های خالی در سطح شهر و زباله های عفونی درمانگاهها و همچنین زباله های که بدون حفاظ مخصوص در گوشه و کنار مناطق مسکونی و حومه شهر هر روزه در حجمی وسیع رها می شوند تا نقش مؤثر و مخرب خود را در آلودگی محیط زیست و کراهت چهره ی شهر ایفا کنند و مشکلات عدیده ای را برای شهروندان بوجود بیاورند در حالی که رعایت اصول و موازین بهداشتی و حفظ پاکیزگی و زیبایی محیط از ملزومات و ضرورتهای زندگی اجتماعی محسوب می شود اینگونه بی مبالاتی ها و کج رفتاری ها آن هم از سوی شهروندانی که به فضیلت و فرهیختگی نامدارند و همواره به تاریخ و فرهنگ دیرینه شهرشان می بالند چه توجیهی می تواند داشته باشد؟

از سوی دیگر وضعیت حومه شهر بسیار نگران کننده ست. در بسیاری از مناطق تلی از زباله و پسماندها چهره و طبیعت زیبای شهرمان را بد جلوه داده است….
طبیعتی که چشم هر گردشگری را مینوازد.

تجمع زباله ها در سطح شهر و جوی ها چه در هنگام بارندگی و چه روزهای عادی اکثرا ذهن همه ما را به سمتی میبرد که انگشت اتهام بلافاصله به طرف شهرداری و عدم توجه شورای شهر به مسئله پاکیزگی شهر معطوف می شود. ولی نقش ما شهروندان از آنها پررنگ تر است.
ما چه اندازه درمورد نظافت و پاکیزگی شهرمان مسئولیم. لازم است در رفتارهای اجتماعیمان تجدید نظر کرده و کمی بهترعمل کنیم.
ساختن شهری زیبا و پاکیزه زیاد هم دشوار نیست ، فقط کمی همت می خواهد. کارهای به ظاهر ساده ی ما می تواند شهرمان را متحول کند. فقط کافیست که فرهنگ شهروندی و شهرنشینی بین مردم ترویج پیدا کند سالم سازی را باید خود مردم بپذیرند و خود راههای سالم سازی را کشف کنند. محور شهر سالم انسان سالم است. اگر شهروندان به طورمستمر و جدی درحفظ فضاهای عمومی شهر به خصوص حفظ پاکیزگی شهر نکوشند، به طورقطع هیچ مدیریت شهری ای هم نمی تواند در ارائه خدمات موفق باشد..شهر تمیز و منظم نشان دهنده آن است که شهروندانی دارد آشنا با فرهنگ شهرنشینی و برخوردار از کرامت انسانی.
چنین شهروندانی در وهله اول احترام به خود می‌گذارند و در مرتبه بعدی به حقوق شهروندان و همنوعان خود.
شهری که میتواند همچون نگینی در طبیعت زیبا بدرخشد و میتواند ویترین گردشگری این کشور هم محسوب شود چهره ای خلاف نام و آوازه ش برخود میگیرد اگر تلاش در جهت ارتقاءفرهنگ پاکیزگی شهر نداشته باشیم.
ریختن زباله ها در جوی های آب منجر به راکد ماندن آب و لجن شدن می شود . جوی های آب، سطل زباله هایی نیستند که هر یک از افراد به خاطر راحتی خود بلافاصله آشغال ها را با پا روانه جوی ها می کنند.ریختن زباله در جویها مانع عبور آبهای سطحی شده و اغلب موجب آبگرفتگی و جاری شدن سیلاب در معابر می‌شود.
عدم آگاهی شهروندان از قوانین، کافی نبودن فضای مناسب جهت نگهداری ضایعات در طول روز،نداشتن سطل زباله استاندارد و متناسب با زباله تولیدی و عادت ناپسند ریختن زباله درمعبراز جمله عوامل اصلی بروز این ناهنجاری هاست.

شهری زیباست که هم نمود عینی زیبایی داشته‌باشد و هم بتواند تحقق بخش آرمان‌های معقول وحافظ ارزش‌های اجتماعی، فرهنگی شهروندانش باشد.
وقتی صحبت از زیباسازی شهر می کنیم در واقع به دو نکته اشاره کرده ایم. یکی ایجاد زیبایی و دیگری حذف و رفع تمام عواملی که موجب بدمنظره شدن و نازیبایی شهر می شود.
بسیاری عقیده دارند که مورد دوم مهمتر است زیرا با تحقق آن عوامل اول می تواند کارساز باشد و
هر شهروند میتواند یک مربی فرهنگی باشد.
نبود بهداشت شهری معضل جدی ست که با آن روبرو هستیم.
اکثر مناطق شهرمان با کمبود امکاناتی مواجه هستند و همین بهانه ای شده است که اصول الزامی بهداشتی زیر پا گذاشته شود.حتی موارد خیلی جزئی میتواند تأثیر خود داشته باشد.
این فقط یک یادآوریست که نمایی که به شهر میدهیم بر زیبایی شهر بیفزاید و یا بکاهد. اشاره به یک مورد جزئی که میتواند نمره منفی باشد برای بهداشت شهرمان و بی اهمیت بودن این مسئله را روشن سازی کند. وقتی در مکانی در مرکز شهر که روزانه تعدادی زیادی مراجعه کننده دارد
پرده پلاستیکی بر درب وردی آن نصب شده باشد که کدر باشد از عدم نظافت و تمیزی.
و جلوه و چهره ای نه در خور آنچه باید در بهداشت فردی و شهروندی رعایت شود بخود گرفته باشد که در تصویر قابل مشاهده است.

همکاری همه شهروندان در اجرای برنامه های مختلف اجتماعی، زیست محیطی و بهداشتی، منجمله مدیریت پسماند از عوامل اثرگذار در اجرای صحیح و کاهش هزینه ها و همچنین نهادینه شدن فرهنگ صحیح برخورد مردم با پسماندها و تفکیک زباله ها و حفظ هر چه بیشتر بهداشت محیط زیست می باشد. از این رو فرهنگ سازی و آموزش عمومی شهروندان از اولویت ویژه ای برخوردار است.
تدابیر لازم و ضروری مسئولین برای اصناف،‌ ادارات، موسسات و شرکت ها با تهیه پوستر و بروشورهای متنوع آموزشی و همچنین با توجه به گستردگی و فراگیر بودن صدا و سیما در آموزش های عمومی و مخاطب های مختلف این رسانه با ساخت و پخش انواع تیزرهای آموزشی کوتاه و فیلم های مستند آموزشی، برنامه های علمی ویژه و… در ارتقاء این مهم میتواند تأثیر بسزایی داشته باشد.
انجام برنامه ها و آموزش های لازم در مراکز عمومی .
آموزش های عمومی برای افزایش آگاهی و دانش شهروندان و تغییر نگرش و ارتقاء فرهنگ .همچنین نصب بنر و پلاکارد، تهیه و توزیع کارتن پلاست، مدیریت پسماندهای بیمارستانی. زباله های شهری. عمرانی و ساختمانی در راستای حفظ نظافت شهری میتواند مثمر ثمر باشد.
و در نهایت این تدابیر بهبود محیط زیست شهری و بهداشت عمومی شهر را در پی خواهد داشت.وجود شهری زیبا مستلزم تعاون و همکاری افراد آن جامعه است و محصول مشارکت مسئولین و مردم است.
پاکبانان عزیز شهر را تمیز میکنند و شهروندان فهیم آن را پاکیزه نگه می دارند.

بهداشت و زیبایی شهر از این جهت مهم است که علاوه بر سلامت جامعه، موجب احساس آرامش و رضایت شهروندان شده و در دراز مدت نیز به افزایش احساس تعلق آنان کمک می‌کند، این موضوع درنهایت موجب بهبود کیفیت زندگی در محیط شهری می‌گردد، اما یک شهر زیبا به وجود نمی‌آید و زیبایی آن تداوم نمی‌یابد مگر با مشارکت شهروندان.
زیبایی، آراستگی، پاکیزگی و انسجام بخشی از ویژگی ها و معیارهای مهم ارزیابی شهری سالم و آرامش بخش است. زیبایی، نقش مهمی در ایجاد علقه و وابستگی به محل زندگی دارد و پرواضح است که وقتی شهروندان به محل زندگی خود علاقه نداشته باشند، در نگه داری و زیبایی آن نیز از خود، حساسیتی نشان نمی دهند، به عبارت دیگر زیبایی شهر علاوه بر تاثیر آرامش بخشی که دارد، شهروندان را تشویق به حفظ و نگه داری شهر نیز می کند. بنابراین یک رابطه دو طرفه در توجه به زیبایی شهر وجود دارد که تاکنون توجه چندانی به آن نشده است، چه از طرف شهروندان و چه از طرف مسوولان.
امیدواریم این مسئله به صورت جدی تر فرهنگ سازی شود و با همیاری همه شهروندان زیبایی و پاکیزگی شهر و طبیعت استانمان در روزهای زیبای بارش رحمت الهی دوچندان شود.

با سپاس از همه شهروندانی که در حفظ بهداشت و حقوق شهروندی به نحو مطلوب کوشا هستند و رعایت مینمایند.

شیرین بانو زرین -کارمند دانشگاه علوم پزشکی یاسوج