چه کسانی از افزایش قیمت نفت سود می‌برند؟

محمود خاقانی، کارشناس انرژی در گفت و گو با خبرآنلاین، با بیان اینکه مهمترین دستآورد توافق اجلاس ۱۷۱ اوپک برای ایران افزایش قیمت نفت خام نبوده است،خاطرنشان کرد:«به نظرمن مهمترین دستاورد پذیرش این واقعیت بود که بدون جلب نظر ورضایت ایران هرگونه توافق اگر غیرممکن نباشد؛ بسیار سخت ومشگل است؛ ایران توانست ثابت کند که درمنطقه و درراستای تامین امنیت انرژی مورد نیاز می تواند موتور رشد اقتصادی جهان باشد.»

این کارشناس انرژی دستآورد دیگر این توافق را برای ایران حفظ سهم تولید درسطح قبل از تحریم ها و محدود نبودن به افزایش ظرفیت تولید نفت خام دانست و خاطرنشان کرد:« درواقع بی انصافی است که از وزیرمحترم نفت و تمامی همکاران ایشان درصنعت نفت قدردانی نکنیم که با تلاش و کوششی که بکار بستند؛ علی رغم همه کارشکنی ها و بد گوئی هائی که به ویژه در درون مجلس نهم و جو سازی های خارج از مجلس نهم و شاید هنوز با آن روبرو بودند و هستند آنها موفق شدند حجم تولید نفت خام و گاز طبیعی را به سطحی برسانند که در اجلاس ۱۷۱ اوپک جلب نظر و رضایت ایران را در اولویت هر تصمیمی قرارداد.»

او با اشاره به موفقیت دیپلماسی انرژی ایران در اوپک گفت:«اوپک پذیرفت که از مجموع تولید روزانه اش (۶.۳۳ میلیون بشکه ) یک میلیون و دویست هزار بشکه در روز از اول سال ۲۰۱۷ کاهش دهد. این مقدار حدود یک درصد از تولید نفت خام در جهان محسوب می شود.»

خاقانی با طرح این موضوع که کاهش قیمت نفت خام برای ایران که هنوز درپسامذاکرات برجام تا حدودی با مشکلاتی نظیر عدم دسترسی به نظام بانکی دلاری روبرو است ، به نظر بسیاری از کارشناسان می تواند به جای اینکه تهدید باشد، یک فرصت است،عنوان کرد:« برخی از کارشناسان اقتصاد انرژی با درنظر گرفتن واقعیت های جاری و آتی بازار نفت خام و تا زمانی که نفت و انرژی به عنوان یک کالا تعریف می شود معتقدند که ایران باید در بودجه سال آتی و سالهای بعد نیز قیمت نفت را زیر ۵۰ دلار درهر بشکه و شاید بین سی و چهل دلارمد نظر قرار دهد.»

چه کشورهایی از افزایش قیمت نفت سود می برند؟

خاقانی خاطرنشان کرد:«روز سه شنبه نهم آذرماه دربازار شایعه شده بود که اوپک به توافقی نمی رسد و خیلی ها انتظار داشتند که قیمت نفت خام پائین تر برود برای همین هم فروختند و چون عرضه برای فروش بالا بود قیمت نفت خام برنت دریای شمال اسکاتلند (UK) و نفت خام متوسط غرب تکزاس آمریکا WTI بشکه ای نود سنت کاهش داشتند. بنابراین ، هرکسی که اطلاعات داخلی داشت که چهارشنبه تصمیم عربستان چه خواهد بود روز سه شنبه نفت خرید و هرکس که اطلاع نداشت وشایعه بازار را باورکرده بود که توافقی حاصل نمی شود فروخت.»

او ادامه داد:«روز چهارشنبه دهم آذرماه بعد از توافق در طول فقط یک شب خریداران روز سه شنبه فروشنده شدند وکسانی که نگران بودند قیمت بالاتر برود خریدند و قیمت نفت خام های یاد شده بین نه تا ده درصد افزایش یافت.»

این کارشناس انرژی با بیان اینکه عربستان در آستانه اجلاس اوپک شرایط سختی به لحاظ کسری بودجه قرار داشته،اظهارداشت:«تعداد محدودی از بازیگران از تصمیم عربستان برای پذیرش توافق اوپک در بازارهای بورس مطلع بودند و یا تحلیل درستی داشتند که عربستان در شرایط سختی قرار گرفته است و اعتبار و نقشی را که بعنوان تولید کننده شناور دربازار داشت را ندارد.»

خاقانی گفت:«در واقع عربستان بر سر یک دوراهی پذیرش و عدم پذیرش پیشنهاد های مطرح شده در اجلاس ۱۷۱ اوپک به رهبری ایران گیر افتاده و چاره ای جز پذیرش نداشت. بعضی از کارشناسان هم می گویند تصمیم برای تمدید تحریم های ده ساله توسط نمایندگان مجالس در آمریکا نویدی است به عربستان که با آمریکا دراین راستا همکاری کند و نگران سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز ایران نباشد. زیرا، در داخل ایران بعضی از جناح های سیاسی برای برنده شدن در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم والیگارش ها (اصحاب ثروت وقدرت ) نمی خواهند جو اقتصادی ایران شفاف بشود خواهان برهم زدن و ابطال برجام و ادامه تحریم ها هستند.»

خاقانی می گوید:« رشد اقتصادی ونزوئلا ده درصد کاهش داشته است. دولت ونزوئلا با بحران دست و پنجه نرم می کند. توافق اوپک و جو روانی افزایش قیمت ها تا حدودی می تواند به این کشور کمک کند؛ عربستان سعودی و حامیان اش در خلیج فارس هم با مشکلات جدی کسری بودجه دست به گریبان هستند و ناگزیر شده اند که یارانه های زیادی را در بودجه کاهش بدهند و یا حذف کنند. درواقع تمامی کشورهای عضو اوپک و کشورهای غیراوپک که اقتصاد دلاری دارند یعنی به درآمد های نفتی وابسته هستند وضعیت مشابه ای دارند.»

منفعتی برای شیل اویل و شیل گاز

این کارشناس انرژی  با اشاره به اینکه عربستان سعودی وقتی بازی قیمت ها در بازار را شروع کرد مدعی شد که خواهان غیراقتصادی کردن تولید شیل اویل و شیل گاز است،عنوان کرد:« آقای Harold Hamm که از جمله متبکران صنعت شیل اویل و شیل گاز در آمریکا شهرت یافته و آقای ترامپ اورا بعنوان مشاور انرژی خود انتخاب کرده است درپاسخ به عربستان درسال ۲۰۱۴ گفته بود قبل از اینکه شیل اویل و شیل گاز از میدان خارج شده و اوپک از هم فروخواهد پاشید.این در حالی است که توافق  روز چهارشنبه  اوپک نشان داد با  توافق اجلاس ۱۷۱ اوپک  حتی سهام شرکت آقای هارولد هام با افزایش ۲۳ درصد حدود ۱.۳ میلیارد دلار فقط در طول یک روز افزایش یافته است.»

 وی افزود:«بنابراین ، نتیجه توافق اخیر اوپک خبرخوبی برای افزایش ارزش سهام شرکت های چند ملیتی نفتی و اقتصادی شدن تولید شیل اویل وشیل گاز بوده است. ضمن اینکه تولید کنندگان و صادرکنندگان نفت وگاز در حوزه دریای خزر هم توافق اوپک را راه حلی برای مشکلات شان در حال حاضر می دانند. البته آنها این نکته را هم مد نظر دارند که باید سعی شود تا برجام پایدار بماند.»