توصیه های دکتر کیان دهراب پور -طب سنتی ایرانی و تغذیه در ماه مبارک رمضان

فصلی نو ، دکتر کیان دهراب پور

با توجه به طولانی بودن زمان روزه داری در این ایام، رعایت توصیه های غذایی می تواند به عملکرد بهتر بدن بخصوص با این شرایط کرونایی کمک نماید.
از دیدگاه طب سنتی ایرانی، مزاج افراد که عبارت از خصوصیات فیزیکی، رفتاری و عملکرد اعضا می باشد در افراد مختلف متفاوت است، بنابراین یک دستور غذایی واحد برای همه افراد توصیه نمیشود.
توصیه های مفید غذایی ماه مبارک رمضان توسط پزشکان متخصص طب سنتی ایرانی به طور خلاصه در برخی از مزاج ها بشرح ذیل میباشد:
(البته در رابطه با شناخت مزاج و تغییرات آن چون کار پیچیده ای است می بایست توسط پزشک متخصص طب سنتی و با اخذ شرح حال و معاینه مشخص گردد)

۱- مزاج گرم و خشک
این افراد اغلب لاغر هستند، دارای خواب کم و پوست خشکی دارند. توجه به این مزاج نسبت به سایر مزاج ها در هنگام روزه داری از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
توصیه های لازم به روزه داران دارای مزاج گرم و خشک عبارتست از:

• اجتناب از مواد غذایی و ادویه جات دارای طبیعت خشک نظیر سرخ کردنی ها، سیر و پیاز خام، فلفل، دارچین، زنجبیل، آویشن، زیره و زنیان.
• خواب مناسب داشته باشند.
• از غذاهای رطوبت بخش مثل میوه ها خصوصا میوه های مایل به سردی مثل لیموترش، آلو، هندوانه، طالبی و انواع مرکبات استفاده کنند.
• استفاده از نوشیدنیهای مختلف مثل شیر و همچنین سایر نوشیدنیها نظیر شربت سکنجبین و خیار، بذرهای لعاب دار مثل تخم شربتی، خاکشی و شربت لیمو.
• استفاده از سوپهای رقیق مثل سوپ جو حاوی مرغ و سبزیجاتی نظیر خرفه، گشنیز، کدو سبز، زرشک یا ریواس.
• مصرف رب های خانگی نظیر رب انار، رب به و رب ریواس جهت جلوگیری از تشنگی و اصلاح هضم.

۲- مزاج گرم و تر
صاحبان این مزاج اغلب عضلانی هستند خوش خواب بوده و پوستشان نرم و مرطوب است.
توصیه های لازم به این افراد عبارتست از:

• با توجه به آنکه مزاج این افراد گرم است می بایست از زیاده روی در مصرف غذاها و ادویه جات دارای طبیعت گرم مثل شیره انگور، خرما، عسل، سیر و پیاز خام، میوه های بسیار شیرین و ادویه جات تند و تیز اجتناب نمایند.
• از میوه ها و سبزیجات دارای طبیعت معتدل و سرد مثل پرتقال، سیب، لیموترش، به، کاهو، خرفه، ریواس، گشنیز و … استفاده کنند.
• می بایست از خواب زیاد خصوصا صبح ها اجتناب کنند زیرا آنها را مستعد کاهش حافظه و فراموشی میکند.

۳- مزاج سرد و تر
صاحبان این مزاج گرایش به چاقی و اضافه وزن دارند، خواب زیاد و پوستی نرم دارند و روزه گرفتن برای این افراد بسیار مفید است.
توصیه های لازم به این افراد عبارتست از:

• در صورت امکان کاهش کلی حجم غذا و استفاده از غذاهایی نظیر خورش کرفس با هویج، خورش کنگر، کباب با رب انار یا سماق و کاهش مصرف برنج و ماکارونی.
• اجتناب از خواب زیاد خصوصا طی روز.
• استفاده از میوه ها و سبزیجات با طبع گرم نظیر انگور، انجیر، سیب شیرین، هویج، کرفس، جعفری و مغزیات نظیر بادام، پسته و گردو و اجتناب از میوه های با طبیعت سرد مثل خیار، گوجه، کدو سبز و میوه های ترش.

۴- مزاج سرد و خشک
این افراد مستعد خشکی پوست و یبوست هستند و مهمترین اقدام در آنها خواب کافی و مصرف مواد غذایی رطوبت بخش می باشد.
توصیه های لازم در این افراد عبارتست از:

• استفاده از غذاهای رطوبت بخش تهیه شده از گوشت ، غلات و سبزیجات تازه نظیر خورش کرفس، آبگوشت، آش گندم حاوی مرغ و سبزیجات تازه و اجتناب از مصرف سرخ کردنی ها، بادنجان، گوشت گوساله و ادویه جات تند و تیز.
• مصرف شیر و فرآورده های آن نظیر شیر برنج، فرنی و همچنین استفاده از شیر بادام، حریره بادام و شله زرد برای این افراد بسیار مناسب است.
• استفاده از نوشیدنیها نظیر سکنجبین عسلی، شربت تخم شربتی و خاکشی، آب سیب و هویج و استفاده ازکمپوت سیب و گلابی.
• استفاده از میوه ها و سبزیجات گرم و مرطوب نظیر انجیر، انگور، خربزه، سیب شیرین، توت و سبزیجات گرم مثل ریحان، کرفس، کنگر و هویج.

دکتر کیان دهراب پور

رئیس اداره طب سنتی ایرانی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج