فصلی نو ،نوروز با همه طنازی هایش به پایان رسید، تعطیلات تمام شد و سفرهای عیدانه به آخرین روزهایش رسید، حدود ۱۴میلیون ایرانی به سفر رفتند اما صدها تن عزیز از این مسافران دیگر به خانه برنگشتند. هزاران نفر سیاه پوش شدند.

سال که شروع می شود، طولانی ترین تعطیلات سال هم آغاز می شود، حدود ۲۰ روز درهای مدارس و دانشگاه ها بسته است. اغلب سازمان ها و اداره ها در این مدت یا تعطیل هستند یا با حداقل نیرو فقط چند روزی درها را باز می کنند. کارکنان در مسافرت هستند، حتی چراغ اکثر بخش های بیمارستان ها نیز خاموش است، مطب ها بسته اند و بیماران گرفتار.

جاده ها اما شلوغ هستند، اکثر راههای کشور در این ایام مملو از خودروهایی است که مسافرانشان بار سفر بسته اند و در مسیرهای شمالی یا جنوبی در حرکت هستند. صدها کیلومتر و گاه بیش از هزار کیلومتر رانندگی می کنند، رانندگانی خسته، خواب آلوده یا سرمست.

سازمان پزشکی قانونی هر سال بعد از نوروز آمار درگذشتگان تصادفات نوروز را اعلام می کند، سال گذشته، ۸۷۴ هموطن در این حوادث نوروزی جان خود از دست دادند، بیشترین میزان آن در یک دهه اخیر مربوط به سال ۸۷ است با ۱۵۳۶کشته.

حالا پلیس اعلام کرده، تعداد فوتی های تصادف های رانندگی ایام نوروز نسبت به سال گذشته اندکی – حدود سه درصد- بیشتر شده است، می گویند سال ۹۶ حدود ۱.۵میلیون خودرو به خودروهای وطنی اضافه شده و شمار خودروهایی که در ۸۷ هزار کیلومتر راه اصلی و ۲۰۴ هزار کیلومتر راه روستایی کشور تردد می کنند از مرز ۲۰ میلیون گذشته است و افزایش آمار کشته ها و مصدومان دور از انتظار نیست.

مسئولان وزارت بهداشت از راهی شدن سالانه حدود ۸۷۰هزار مجروح حوادث رانندگی به بیمارستانهای کشور سخن می گویند، روزی ۲۳۰۰ نفر. در کشوری که در مجموع ۱۱۰ هزار تخت بیمارستانی بیشتر ندارد و نیمی از بیمارستان هایش فرسوده اند و اغلب بخش های بستری آنها در ایام نوروز تعطیل است، نجات و درمان این تعداد مصدوم کار آسانی نیست.

آمارها نشان می دهد حدود نیمی از مرگ های تصادفات رانندگی در دم رخ می دهد و حدود نیمی دیگر هنگام انتقال مصدومان در راه و آمبولانس یا در بیمارستان جان می بازند.

بزرگی تعداد مرگ و جراحت های ناشی از این حوادث، هنگامی بیشتر خودنمایی می کند که این اعداد را در کنار، حوادث دیگری قرار دهیم که خبر هر کدامشان دل میلیون ها نفر را به درد آورده است. «مرگ ۳۰ ایرانی در حادثه انفجار کشتی سانچی در ۱۶دی»، «مرگ ۶۵ نفر در حادثه سقوط هواپیمای تهران-یاسوج در ۲۹ بهمن» و « مرگ ۶۲۰ نفر در حادثه زلزله کرمانشاه» که ۲۱ آبان ۹۶ رخ داد و هنوز آثار آن پابرجاست.

حوادث رانندگی به جز مرگ و صدمه جانی و انسانی، ضررهای کلان اقتصادی هم به همراه دارند. سالی ۳۲ میلیارد دلار معادل هفت درصد تولید ناخالص ملی در این حوادث نابود می شود که ۱۲۰۰ میلیارد تومان آن فقط صورتحساب بیمارستان هاست.

کارشناسان فن علل حوادث رانندگی را به سه دسته، خطای انسانی، خودروهای ناایمن و جاده های خطرناک تقسیم می کنند. سهم خطای انسانی بیشتر است. حدود ۸۰ درصد این حوادث بر اثر خطای انسانی رخ می دهد. پلیس راهنمایی و رانندگی نوروز همین امسال اعلام کرد که حدود ۴۰ درصد حوادث رانندگی به علت خواب آلودگی، خستگی و بی توجهی به جلو رخ می دهد، حدود ۴۰ درصد نیز به سرعت غیر مجاز و سبقت غیرمجاز مربوط است. البته خطای انسانی در خودروی ایمن کمتر مرگ آور است. به گفته پلیس ۵۲درصد این حوادث سهم دو خودروی پرفروش داخلی است.

ایران جزو ۸ کشوری است در دنیا که بیشترین میزان تلفات رانندگی را دارند. ۷ کشور دراین رده بندی در خاورمیانه هستند، یعنی کشورهایی که در اغلبشان بنزین ارزان است، عراق، عمان،کویت، عربستان سعودی و اردن در این فهرست بدترین ها جا دارند و البته کشورهای آفریقایی مثل رواندا، زیمبابوه و لیبی نیز وضعیت خوبی ندارند. در حالی که کشورهای اروپایی مثل سوئد، انگلیس، ایسلند،ایرلند، آلمان و نروژ هر روز وضعیت بهتری پیدا می کنند. میزان تلفات رانندگی در این کشورها رو به کاهش است تا جایی که سوئد چشم انداز zero را برای سال ۲۰۲۰ طراحی کرده و می خواهد با تولید ایمن ترین خودروهای دنیا، بهبود جاده ها، ایجاد مراکز مجهز تروما سنتر (مراکز درمان حوادث)، سختگیری پلیس و آموزش همگانی برای رانندگی ایمن، میزان تلفات رانندگی را در این سال به صفر برساند.

حوادث رانندگی از آن مصیبت هایی است که هنوز سایه شوم آن از این سرزمین رخت برنبسته است، مسئولان می گویند، تعداد تلفات حوادث رانندگی از حدود ۲۷هزار نفر در سال ۸۴ به حدود ۱۶ هزار نفر در سال های اخیر کاهش یافته است اما مرگ ۱۶ هزار نفر در سال مگر رقم کمی است؟ ۸۰۰ نفر از این رفتگان، مسافران نوروز هستند، کسانی که لباس نو پوشیده بودند تا سال نو را با شادی شروع کنند و خستگی یکساله را از تن به در کنند اما به خانه برنگشتند.