پتروشیمی سقاوه، درد دلی با آیت الله ملک حسینی

فصلی نو-نصر الدین پارسه

حضرت آیت الله ملک حسینی، نماینده محترم ولی فقیه در استان کهگیلویه و بویراحمد ضمن فاکتور گرفتن از تعارفات معمول، سلام می کنیم. از تعارفات معمول فاکتور می گیریم تا حداقل به این شکل بیان بداریم که این نوشته نه یک نامه رسمی و یا حتی سرگشاده که درد دلی است. درد دلی است با پیری که می دانیم اراده اش می تواند راهگشا باشد.
حصرت آیت الله ملک حسینی اراده اولیه ای برای نوشتن این درد دل خطاب به شما وجود نداشت، اما حضور سه روزه نگارنده در اهواز و همزمان شدن این حضور با گرد و خاک ۲۴ بهمن خوزستان، انگیزه و علتی شد برای نوشتن.
نویسنده این سطور هر ساله اخبار، عکس ها و حتی فیلم های گرد و خاک اهواز را دنبال می کرد و صحبت های دوستان و هم دانشگاهیان اهوازی اش را می شنید اما ۲۴ بهمن ۹۶ که در میانه ی این گرد و خاک قرار گرفت، برایش مصداق عینی ” شنیدن کی بود مانند دیدن” بود.
وقتی اهواز را غرق در گرد و غبار دید، وقتی که لباس سورمه ای بر تنش به رنگ خاک گرایید، وقتی ساختمان های اداری و اتاق های دربسته را پر از گرد و خاک دید، وقتی به چشم خود دید که صاحب رستوران طی پنج دقیقه سه بار میز غذاخوری را تمیز کرده و بعد از هر بار خاک بیشتری بر آن نشسته، وقتی که مردم را ماسک و دست و پیراهن و چادر به صورت دید که بدو بدو خیابان طی می کنند و در خیابان های اهواز سراسیمه هستند، وقتی راننده تاکسی مسیری که در حالت عادی دو هزار تومان کرایه می گرفت را گفت بیست هزار تومان، وقتی در شب اهواز باران خاک و شل را مشاهده کرد؛ ترسید، چهار ستون بدنش لرزید، از خود پرسید این‌ چه عذابی است که بر خوزستان می رود؟ از خود پرسید تصمیمات و منفعت طلبی های چه گروه هایی از افراد و مسئولان این‌ بلا را بر سر خوزستان‌ نازل کرده است؟ از خود پرسید گزارش های غلط کدام بخشدار بی فکر بخشی از این‌ مشکلات زیست محیطی را رقم زده است؟ از خود پرسید آیا آنان‌ که این درد را پیش بینی می‌کردند همه ی توان خود را برای جلوگیری از تصمیمات غلط و بی تدبیری های منفعت طلبان و دلسوزان نا آگاه به کار گرفتند؟ از خود پرسید آیا پیران این شهر با سکوت های شان نقشی در ایجاد این‌ جهنم گرد و خاک دارند؟
حضرت آیت الله ملک حسینی نگارنده همه ی این سوالات را از خود پرسید و البته که در آن جهنم گرد و خاک دنبال جوابی نمی گشت. جز اینکه یک نتیجه را قطعی دانست: و آن اینکه حاضر نیست در عوض ایجاد هزاران شغل و تولید میلیاردها تومان سرمایه، حتی برای یک روز این نوع از آب و هوا و طریق زندگی را برای شهرش و مکان زندگی اش بخواهد.
حضرت آیت الله ملک حسینی دوستی می گفت بگو برای ثبت در تاریخ می نویسیم. اما نه! نگارنده برای ثبت در تاریخ نمی نویسد، توضیح اینکه اگر ما از مثال عینی و ملموس احوال این روز های اهواز درس نگیریم و آیینه ی عبرت مان نشود، بدون تردید ما نیز درس عبرت آیندگان نخواهیم شد، اصلا چه بسا اینکه تاریخ و تجربه ها برای درس نگرفتن باشند!. بنابراین نگارنده برای ثبت در تاریخ نمی نویسد بلکه برای جلوگیری از تغییر باورهای من بچه مسلمان نوعی، من دانشجوی نوعی، من جوان کهگیلویه و بویراحمدی نوعی، من بچه بسیجی نوعی، من بچه فلان منطقه محروم نوعی می نویسد؛ وقتی من جوان نوعی، موضع صریح حضرت آیت الله ملک حسینی در قبال مسئله تغییر نام استان و یا حتی تغییر نام یک بیمارستان را با موضع شان در قبال چنین مسئله ی بسیار مهم تری مقایسه کنم، شاید تلنگر منفی ای بخورم. حضرت آیت الله ملک حسینی اگر آب و هوا و طبیعت این استان عزیز که خدادادی و از قضا مهم ترین نعمت آن است، از بین برود، اگر رودخانه بشار خشک شود، اگر قرار باشد در آینده ای نزدیک گرد و خاک دشت سقاوه بویراحمد و دنا و یاسوج را کور کند، اگر قرار باشد بی بدیل ترین نقاط طبیعی بویراحمد و دنا نابود شوند، اگر قرار باشد یاسوج اهواز دیگری شود و خدای ناکرده عبارت ” یاسوج هوا ندارد” هشتگ شود؛ دیگر چه تفاوتی می کند که نام آن کهگیلویه و بویراحمد دوست داشتنی باشد یا زاگرس یا دنا یا هر اسم دیگری؟
حضرت آیت الله ملک حسینی چشمه ای چون زمزم ” به لطف الهی و مباشرت جبرئیل در زیر پا/گونه ی حضرت اسماعیل می جوشد و آب و آبادانی را به سرزمین مکه و دیار پیامبران می آورد، تا سرچشمه بقای کعبه و حج، رویش نسل مبارک و شکوفایی شجره پاک نوبت در ام القری توحید باشد و جاری بودنش در عصرها و برای نسل ها آب حیات معنوی را تفسیر کند” آنگاه در قرن ۲۱ در گوشه ای از این آب و خاک و در ادامه فجایع کشوری چون احداث سدهای کارشناسی نشده و خشک کردن دریاچه ها و رودخانه ها، مسئولان استانی ما کمر همت بسته اند به نابودی آب و هوا و طبیعت جگر گوشه ی دیگری از ایران عزیزمان. با چه تفسیر؟ تحلیل؟ توجیه؟ و استدلال علمی و عملی ای؟ خدا داند!.

حضرت آیت الله ملک حسینی نگارنده و دوستان دیگر در رابطه با این طرح، دغدغه ها و انتظارات خود را به تفصیل در نوشته های مختلف مطرح کرده اند، پس برای جلوگیری از اطاله کلام، سخن خلاصه کرده و اشاره می کنیم: از آنجائی که درد دل خود را به نوشته در می آوریم، باید تعارفات را کنار بگذاریم و بگوئیم مواضع کلی ای چون “حق و حقوق مردم در نظر گرفته شود و مسائل زیست محیطی رعایت شوند” دردی از این آب و خاک‌ مظلوم و این‌ مردم محروم دوا نخواهد کرد. باید بیان بداریم که حداقل در این نوشته درد دل ما از جنس حق و حقوق صاحبان احتمالی زمین ها، نحوه واگذاری زمین ها و … نیست. درد دل ما از جنس تنفس است، از جنس آب است، از جنس خاک است.
حضرت آیت الله ملک حسینی آن طور که از شواهد و قرائن بر می آید در اینجا و خاصه در این موضوع بخصوص خیلی که چه عرض کنم، اصلا نمی شود به روال معمول اداری و پیش بینی شده امید داشت، پس عاجزانه تمنا می کنیم پای کارشناسان خبره، دانشگاهی و بی طرف کشوری را در رابطه با مسائل زیست محیطی احداث پتروشیمی در دشت سقاوه باز کنید، و از آنها بخواهید که نتایج بررسی ها و گزارش های خود را در اختیار مردم و رسانه ها قرار دهند. عاجزانه التماس داریم که مسیری تعبیه شود که تنها تایید فلان بخشدار یا امضا بهمان مدیر چسبیده به صندلی معیار عمل و تصمیمات بعدی قرار نگیرد.