فصلی نو- دکتر میثم نادری-استفاده از روشهای نوین آسفالت در کاهش هزینه های شهرداری با افزایش روز افزون قیمت قیر و مواد اولیه قیر امولسیون و تحریم های سالیان اخیر و بالا بودن هزینه های اجرایی آسفالت با ضخامت های بالا ، موضوع حفاظت و مرمت از آسفالت های اجرا شده با هزینه بسیار پایین […]

فصلی نو- دکتر میثم نادری-استفاده از روشهای نوین آسفالت در کاهش هزینه های شهرداری

با افزایش روز افزون قیمت قیر و مواد اولیه قیر امولسیون و تحریم های سالیان اخیر و بالا بودن هزینه های اجرایی آسفالت با ضخامت های بالا ، موضوع حفاظت و مرمت از آسفالت های اجرا شده با هزینه بسیار پایین تر، بیش از پیش مورد توجه قرارگرفته است. به دلیل بالا بودن هزینه های نگهداری روسازی به روشهای سنتی اکثر ادارات قادر به تامین بودجه لازم برای نگهداری راههایشان نیستند ، ارزیابی پیوسته خرابی روسازی های ناشی از فرسایش عادی یا زودرس امری ضروری است که عدم توجه به آن موجب تشدید خرابی و سرایت آن به لایه های زیرین و درنهایت از بین رفتن کامل روسازی و بدنه راه خواهد گردید. چنانچه عملیات حفاظتی به موقع انجام شود با حداقل هزینه ممکن حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد هزینه روکش فعلی و در حداقل زمان ممکن، می توان سطح خدمت و عمر آن را افزایش و بهره برداری از روسازی را بصورت ایمن امکان پذیر نمود.رویه آسفالتی راه ها در اثر مرور زمان و اثرات جوی مانند یخ زدگی، تابش نور خورشید، گرما و نمک پاشی و برف روبی و همچنین اثرات بار سنگین وسایل نقلیه و سایش چرخ ها خصوصاً در زمان استفاده از زنجیر چرخ و تیغه های برفروب در طول دوران بهره برداری دچارفرسایش، کچلی، پریدن دانه ها، شن زدگی و سولفاته شدن میگردند و چنانچه تعمیر و اجرای روکش در زمان خود انجام نشود این خرابی ها گسترش یافته و دچار تخریب کلی راه شده و حتی لایه های زیرین را نیز تخریب می کنند برای جلوگیری از تشدید فرسودگی و به عقب انداختن زمان اجرای روکش و حفظ وضع موجود و پر کردن ترک های آسفالت استفاده از پوشش های حفاظتی آسفالت توصیه می شود .این پوشش ها ضمن فراهم آوردن سطحی مناسب برای رویه راه موجب آب بند شدن آسفالت شده و از تخریب آسفالت و لایه های زیرین آن جلوگیری بعمل می آورد و به عنوان یک شیوه نگهداری ارزان قیمت توصیه می شود که موجب می گردد سطح سرویس دهی راه حفظ شده و  بهره برداری ایمن از راه را فراهم آورد.
روش های مختلف و متعددی حسب میزان تخریب رویه و وزن و تعداد ترافیک عبوری و نوع آسفالت راه پیشنهاد می شود. این روش ها ارزان قیمت بوده و بایستی در ابتدای دوران شروع خرابی ها و حتی قبل از شروع تخریب انجام داد .بنابراین لازم است سازمان های نگهدارنده راه به اجرای روش های نگهداری باهزینه کمتر و بازدهی بیشتر روی بیاورند، از طرفی در شهر یاسوج همه ساله، دهها میلیارد تومان هزینه اسفالت خیابان ها و معابر شهری می شود که اگر ارتقای کیفیت اسفالت محقق شود، می توان با این میزان اعتبار، زیرساخت های فرهنگی و تفریحی شهر را توسعه داد. برای این که حفاظت راه ها،موثر و مقرون به صرفه باشد لزوم پیگیری جدی رویکردهای تعیین شده در جهت بهره گیری بیشتر از فناوری‌های نوین تولید آسفالت در سطح شهر یاسوج یک امر واجب و همگانی است که متاسفانه تا کنون هیچ اراده ای از سوی مسولین ذی ربط مشاهده نشده است.یکی ازروش های نگهداری کم هزینه که بازدهی بیشتری نسبت به سایرروش های نگهداری دارد روش های پیشگیرانه هستند، این روش ها باترمیم به موقع خرابی های جزئی ، هزینه های نگهداری معابر شهری را دراینده تا ۵برابر کاهش میدهند، روش های نگهداری پیشگیرانه انواع مختلفی دارند.

۱-آسفالت های حاوی پودر لاستیک

لاستیک های فرسوده خودروها در سال های اخیر به یک معضل زیست‌ محیطی تبدیل شده است ، بازیافت لاستیکهای فرسوده  و استفاده مجدد از آن ها مستلزم صرف هزینه زیاد بوده و کیفیت محصول بازیافتی نیز در سطح قابل قبول نیست ، لذا طی دو دهه اخیر یکی از مصارف عمده لاستیک های فرسوده استفاده از آنها در روزسازی های آسفالتی معابر بوده است. لاستیک های فرسوده عمدتاً به صورت خرد شده در مخلوط های آسفالتی اضافه می‌شوند ، فرایند افزودن پودر لاستیک به مخلوط آسفالتی به دو صورت خشک و تر انجام میشود، در روش خشک پودر لاستیک با مصالح سنگ دانه ای مخلوط می‌شود و سپس قیر به آنها اضافه شده و مخلوط آسفالتی حاوی پودر لاستیک تولید می شود. در روش تر ابتدا قیر با افزوده شدن پودر لاستیک اصلاح می شود، روش تولید قیر اصلاح شده با پودر لاستیک معمولاً به این صورت است که قیر و پودر لاستیک در دمای بالاتر از ۱۸۰ درجه سانتیگراد به مدت یک تا چند ساعت با هم آمیخته می شوند، وجود پودر لاستیک در قیر خواص قیر راه سازی را بهبود می‌دهد و باعث افزایش مقاومت قیر و به دنبال آن مخلوط آسفالتی در برابر شیارشدگی ، ترک های خستگی و ترک های برودتی می‌شود.افزودن پودر لاستیک خواص جذب انرژی مخلوط‌های آسفالتی را به شدت بهبود بخشیده و عملکرد مخلوط آسفالتی را در هر سه محدوده دمایی بالا، متوسط و پایین بهبود می‌دهد. درصد مطلوب افزودن پودر لاستیک به قیر در تحقیقات مختلف حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد وزنی قیر معرفی شده است. این نوع آسفالت تولیدی زیر بارهای ترافیکی انعطاف‌پذیرتر بوده، از تشکیل یخ در لایه آسفالتی جلوگیری می‌کند و آلودگی صوتی ناشی از عبور ترافیک را به شدت کاهش می‌دهد.

در همین ارتباط بخوانید :

روکش آسفالت با روش‌های نوین

 

WhatsApp Image 2021 04 17 at 21.19.49

۲-چیپسیل

چیپسیل، اجرای یک لایه قیر به همراه پخش یک لایه ماسه روی آن است. معمولا در ‌موقع اجرای چیپسیل از امولسیون‌های قیری تند شکن استفاده می‌شود. چیپسیل می‌‌تواند در درزگیری ترک‌های با شدت کم و بازیابی ضریب اصطحکاک سطحی نیز کاربرد داشته باشد. با توجه به مقرون به‌صرفه بودن چیپسیل و همچنین سیاست‌های موجود مبنی بر حفظ راه‌های موجود با کمترین هزینه، خرید و اجرای پروژه‌های چیپسیل توسط چیپسیلر به عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری خوب در نظر گرفته می‌شود.روش چیپسیل،یک روش بااجرای سریع و آسان ، قابلیت ترمیم مجدد و مقرون به صرفه بودن باتوجه به افزایش قیمت قیر است

WhatsApp Image 2021 04 17 at 21.20.07

و می تواند جانشین خوبی برای دیگر روش های نوین آسفالت های حفاظتی باشد.عمده ترین مزایای استفاده از روش چیپ سیل، انعطاف پذیری در زیر بارهای ترافیکی،جلوگیری از تشکیل یخ در لایه آسفالت، کاهش آلودگی صوتی ناشی از عبور ترافیک، افزایش مقاومت درانعکاس ترک به لایه های بالایی، پاکیزه نمودن محیط زیست ، کاهش ترک خوردگی در مقابل انبساط وانقباض هستند.

۳-میکروسرفیسینگ

میکروسرفیسینگ به عنوان یک روش برای حفاظت رویه های آسفالتی و اقدامی پیشگیرانه شناخته می شود و یک لایه ترمیمی حفاظتی است و این لایه توان باربری ندارد. مایکروسرفیسینگ مخلوطی است از مصالح ریز دانه شکسته، قیر امولسیونی پلیمری، فیلر و مواد دیگر است ، استفاده از شیوه میکروسرفیسینگ به منظور پر کردن شیارها و رد چرخ پر کردن ترک ها و اصلاح سطوح اکسید شده راه و ایجاد سطحی یکنواخت و افزایش عمر مفید راه انجام می شود. این روش موجب آب بند شدن رویه راه شده و اصطکاک مناسبی را برای آن فراهم می کند. استفاده از این روش نتایج موفقیت آمیزی را به همراه داشته و در پروژه های ترمیم و نگهداری روسازی استفاده از آن هر روز گسترش می یابد و به دلیل استفاده از قیرهای امولسیونی مشکلات زیست محیطی ندارد. مایکروسرفیسینگ بدلیل کیفیت و دوام زیاد از عمر مفید بیشتری نسبت به دیگر روکش های حفاظتی برخوردار است.

WhatsApp Image 2021 04 17 at 21.20.21

سرعت بالای اجرای این نوع روکش سبب می  شود خطرات و مشکلات ناشی از عبور ترافیک و به خطر افتادن ایمنی استفاده کنندگان از راه به حداقل میزان خود کاهش یابد و به دلیل  ضخامت کم آن پس از اجرا نیاز به ترمیم شانه ها و یا تعویض جداول حاشیه خیابان نیست و پس از حدود یک ساعت بعد از اجرا قابلیت عبور ترافیک از روی آن وجود دارد.میکروسرفیسینگ ترکیبی از ماسه صددرصد شکسته و خوب دانه بندی شده متراکم و قیر امولسیونی پلیمیری اصلاح شده همراه آب و فیلر و در صورت لزوم افزودنی های کنترل کننده زمان شکست امولسیون است. این مواد با استفاده از تجهیزات مخصوص با همدیگر مخلوط شده و کیفیت یکسانی را بخود میگیرد و سپس با دستگاه مخصوص میکروسرفیسینگ بر روی سطح راه بصورت یکنواخت پخش می شود این عمل بصورت ادامه دار و در یک زمان انجام می شود بطوریکه ساخت و پخش مخلوط با یک دستگاه و به طور همزمان انجام می شود. قیر امولسیونی موجود در مخلوط پس از پخش بر روی سطح راه شکسته می شود و آب موجود در آن تبخیر و یا از سطح راه خارج می شود و مخلوط سفت و جامدی را از خود بجای میگذارد.

۴- فوگ سیل

فوگ سیل یک عایق رطوبتی آب بند است که از نفوذ آب ناشی از بارندگی به لایه های زیرین جلوگیری بعمل می آورد. بدیهی است اجرای فوگ سیل زمانی موثر است که لایه های زیرین تخریب نشده باشد و دچار نشست نباشند و در صورت وجود نشست های جزیی قبلاً مرمت شده باشند. اجرای فوگ سیل سبب می گردد که لایه موجود راه بخوبی محافظت شده و از ادامه تخریب رویه راه جلوگیری بعمل می آورد. اجرای این اندود مقرون به صرفه بوده و با توجه به صرف سرمایه کم می تواند از ۳ الی ۵ سال رویه راه موجود را در شرایط مطلوبی محافظت کند. بدیهی است این لایه نازک بوده و باربر نمیباشد، برای اجرای اندود قیری (فوگ سیل) از قیرهای امولسیونی استفاده می شود. در این صورت بایستی ضمن مسدود کردن عبور ترافیک در هر باند نسبت به پاشش آن اقدام نمود. استفاده از قیرهای امولسیونی دیرشکن CSS در اجرای فوگ سیل بخصوص برای رویه های آسفالتی که ترک های ریز دارند مناسب تر است. خاصیت دیرشکنی این نوع قیر سبب می شود که قیر زمان کافی جهت نفوذ به ترک های ریز را داشته باشد و رویه آسفالتی بهتر آب بند شود. بدیهی است در این صورت برقراری عبور و مرور و ترافیک بر روی آن زمان بیشتری را طلب می کند درصورتیکه رویه آسفالتی راه فاقد ترک باشد می توان از قیرهای زودشکن CRS بهره برد. این نوع قیر در مدت کوتاهی پس از پاشش شکسته شده و امکان برقراری عبور و مرور بر روی آن سریعتر امکان پذیر است اجرای فوگ سیل در زمان درجه حرارت کم و یا زیاد از کیفیت آن میکاهد. بطوریکه اجرای آن در درجه حرارتی بالاتر از ۳۵ درجه سانتیگراد و کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد توصیه نمی شود.

WhatsApp Image 2021 04 17 at 21.20.34

۵- اسلاری سیل

اسلاری ­سیل در عملیات نگهداری فرودگاه‌ ها و خیابان‌ ها شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد ، همچنین برای درزگیری سطح روسازی­ های آسفالتی، ترمیم زبرشدگی سطحی با شدت کم، درزگیری ترکهای کوچک و افزایش میزان اصطکاک سطحی کاربرد دارد.اسلاری ­سیل مانند آسفالت سطحی برای گیرایی کامل و منسجم نیاز به یک مرحله هوای گرم و خشک (قبل از قرار گرفتن در شرایط بارندگی) دارد. اجرای اسلاری ­سیل در جاهایی که مشکل روسازی اکسیداسیون یا سخت ­شدگی بیش از حد سطح روسازی موجود است، موثر است و استفاده از این روش به منظور ایجاد تأخیر در زبرشدگی سطح راه، پرکردن ترک­های ریز و بهسازی اصطکاک سطحی پیشنهاد می­شود.

۶-سیل کت

پخش قیر امولسیونی به همراه یک لایه ماسه بر روی آن است ، در اجرای سیل کت بایستی از امولسیون هایی با زمان شکست بیشتر استفاده کرد. سیل کت علاوه بر ایجاد سطح رویه های مطلوب با اصطکاک مناسب موجب آب بندی شدن رویه آسفالتی شود. سیل کت را می توان در هر شرایطی از زمان و میزان تخریب انجام داد ولی توصیه می شود قبل از اجرای سیل کت سطح را فوگ سیل نمود بهترین دما برای اجرای سیل کت هوای گرم تا بسیار گرم است، در هوای مرطوب و سرد زمان گیرایش و برقراری ترافیک بر روی آن به تأخیر می افتد ولی در هوای گرم تا حداکثر ۴ ساعت بعد از اجرا قابل بهره برداری و عبور ترافیک است. از نظر عملکرد اجرای سیل کت بر حسب نوع و میزان ترافیک عبوری شرایط آب و هوایی تا حداکثر ۶ سال قابل بهره برداری است.

ای کاش مسولین شهرداری یاسوج که هر ساله اذعان به کمبود بودجه در حوزه های مختلف می کنند و سالیانه ده ها یا صدها میلیارد تومان فقط خرج بهبود و روکش مجدد اسفالت در نواحی پر تردد شهر می کنند فقط با کمی تحقیقات بیشتر و استفاده از روشهاین نوین تولید و نگهداری اسفالت که چندین سال است در شهرهای مختلف ایران اجرا گردیده است هم درهزینه بیت المال صرفه جویی می کردند و هم عمر مفید معابر شهری را افزایش می دانند تا بلکه با گوشه ای از این همه هزینه ، زمینه اشتغال جوانان تحصیل کرده را فراهم می نمودند.

با احترام – میثم نادری

WhatsApp Image 2021 04 17 at 21.21.13